5 Mayıs 2013 Pazar

Ölümcül Kimlikler (Amin Maalouf, 1949-...)

Amin Maalouf'un (http://tr.wikipedia.org/wiki/Amin_Maalouf) "kimlik" üzerine bir denemesi;
Kimlik! "Hepimiz bu sözcüğün ne anlama geldiğini bildiğimizi sanırız ve o sinsi sinsi tersini söylemeye koyulsa da, ona güvenmeyi sürdürür dururuz. .......... Benim giriştiğim çaba, ... neden bugün bunca insanın dinsel, etnik, ulusal ya da başka kimlikleri adına cinayetler işlediğini anlamaya çalışmak. ..........'Kimlik Cüzdanı' ... üzerinde bir soyadı, ön ad, doğum yeri ve tarihi, fotoğraf, ... bulunur, ... onunla karıştırılabilecek tek bir kişinin var olamayacağını gösteren işaretler yelpazesi (s.15). .......... Her kişinin kimliği, resmi kayıtlarda görünenlerle kesinlikle sınırlı olmayan bir yığın öğeden oluşur. .......... dinsel bir geleneğe, ..., bir ulusa, bazen iki ulusa; etnik ya da dilsel bir gruba, ..., bir mesleğe; ... bir köye, ... bir spor takımına ait olduğunu hissedebilir (s.16). .......... Bütün dönemlerde 'kimlik' denebilecek kadar her koşulda ötekilerden son derece üstün, tek bir ana aidiyet olduğunu düşünen insanlar olmuştur (s.18). .......... Kimlik öyle bir çırpıda verilmez, yaşam boyunca oluşur ve değişir (s.25). .......... Bu kitabın başından beri 'ölümcül' kimliklerden söz ediyorum -bu tanım benim kınadığım, ani kimliği tek aidiyete indirgeyen kavramın insanları taraf tutucu, katı, hoşgörüsüz, baskıcı, kimi zaman kendini yok edici bir tavra yerleştirmesi ve onları çoğu zaman katillere ya da katillerin yandaşlarına dönüştürmesi oranında bana yanlış gibi gelmiyor (s.30)." (Alıntılar kitabın 35. basımındandır).
Niçin okumalıyım?
Kimliği ve onu oluşturan etnik, din, dil vb. unsurlar üzerinden ayrımcılığı, çatışmayı örnekleriyle ortaya koyan; bizi ve ötekini, ötekinin yaşama hakkını tartışan; küreselleşme yolunda hakim kültürlerin, kimliklerin, hakim olmayanlarla ilişkisini irdeleyen bir deneme. Siz kimliğinizi nasıl tanımlıyorsunuz? Tek bir aidiyetiniz mi var? Çoklu mu? Hangisi baskın? Bu kimlikleriniz hayatınız boyunca yer ve önem değiştirdi mi? Okulunuzdaki, sınıfınızdaki, mahallenizdeki, apartmanınızdaki  kişilerin farklı kimliklerinin farkında mısınız? Onlar o kimliklerini yaşatmalılar mı yoksa yok edip sizin kimliğinize mi bürünmeliler veya büründürülmeliler? Kendinizi, toplumu ve insanlığı kimlik sorunu (!) kapsamında bir kez daha düşünmek ve değerlendirmek için okunabilecek bir kitap.

Özgün adı: Le Identités Meurtriéres http://www.amazon.fr/Les-Identit%C3%A9s-meurtri%C3%A8res-Amin-Maalouf/dp/2253150053


 
Birinci basımı 2000 yılında, 35. basımı 2012 yılında Yapı Kredi Yayınlarından yapılan kitabın 35. baskısının fiyatı 9 TL'dir.
 
 

21 Nisan 2013 Pazar

Genç Bilimadamına Öğütler (Sir Peter Brian Medawar, 1915-1987)

Sir Peter Brian Medawar 1960 yılında organ nakli konusundaki çalışmaları ile Nobel Ödülü (http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/medicine/laureates/1960/medawar-photo.html) kazanmıştır. Genç Bilimadamına Öğütler kitabının önsözünde kitabın amacını şu sözlerle açıklamaktadır.
"Bu kitapçığın kapsamı ve amacı ... sadece bilimcilere değil, herhangi bir araştırıcı faaliyette bulunan herkese yöneliktir. Yalnız genç yaştakilere mahsus da değildir; kitabın hem yazarı hem de yayıncısı, daha yaşlı bilimciler için de bazı öğütler içeren birkaç paragrafın eklenmesini uygun görmüşlerdir. Ben, bir başka çeşit okuyucuyu da göz önünde tuttum: herhangi bir nedenle, bir bilimcinin duyduğu zevkler ve sıkıntılar hakkında; bu mesleği seçmelerinin nedenleri, mesleğin çeşitleri ve yöntemleri hakkında merak duyan kişileri..."
Niçin okumalıyım?
Aslında Sir Peter Medawar önsözünde bu soruyu tamamıyla cevaplıyor, ama biraz daha ayrıntısı verilirse, bilim adamı sadece akademisyenler, laboratuvarlarda çalışan araştırmacılar mıdır yoksa sokaktaki bir adama da (!) bilim adamı denebilir mi?; Bilimde cinsiyet ve ırk ayrımı var mıdır?; İyi bir bilim adamı olabilir miyim?, Bir bilim adamının yaşantısı nasıldır? gibi sorular merakınızı çekiyorsa kitabı okumaktan zevk alabilirsiniz. Kitap kısa, akıcı ve rahat anlaşılır bir dille yazılmış.

Özgün adı: Advise to a Young Scientist http://www.amazon.com/Advice-Young-Scientist-Alfred-Foundation/dp/0465000924


Birinci basımı 1994 yılında TÜBİTAK tarafından yapılan ve 17 basımı yapılan kitap 2010 yılında da Kırmızı Yayınları tarafından basılmaya başlanmıştır. 1994 yılı baskısının fiyatı 30.000 TL'dir. Biraz nostalji olsun!
 

Dinle Küçük Adam (Wilhelm Reich 1897-1957)

"... Bu kitap, birkaç on yıl boyunca, sokaktaki küçük adamın kendine neler yaptığını önce çocuksu bir saflıkla, daha sonra büyük bir şaşkınlıkla ve nihayet dehşet içinde izleyen bir doğa bilimci ve tıp doktorunun içindeki fırtınaların ve çatışkıların ürünüdür: Sokaktaki küçük adam, nelere katlanmak durumunda kalmakta, nasıl isyan etmektedir. Düşmanlarını el üstünde tutmasının, dostlarınıysa öldürmesinin sebepleri nelerdir? Bu küçük adam, 'halkın bir temsilcisi' olarak belli bir gücü ele geçirdiği durumlarda bu yetkisini nasıl boşa harcamakta, ziyan etmekte, yanlış kullanmaktadır? Neden, aynı gücü daha önce elinde bulunduran ve onu, küçük adamı ezmek için kullanan üst tabakaların sadist bireyleri gibi davranmakta, eline geçirdiği o yönetme gücünü nasıl olup da acımasız bir baskı aracı haline getirmektedir?..." (dokuzuncu baskının önsözünden alıntı, Payel yayınları)
 
Niçin okumalıyım?
Etrafınızda küçük adamlar görüyorsanız, o küçük adamlar büyük yerlerdelerse, yükseklerdelerse; zaman zaman aynada küçük bir adam varsa ve nerde olursa olsun bu  küçük adamlar sizi en azından zihnen rahatsız ediyorsa, her karşılaşmanızda dönüp dönüp tekrar okumaktan sıkılmayacağınız bir kitap.

Özgün adı: Rede an den kleinen Mann http://www.amazon.de/Rede-kleinen-Mann-Wilhelm-Reich/dp/3596267773

İngilizcesi: Listen, Little Man! http://www.amazon.com/Listen-Little-Noonday-Wilhelm-Reich/dp/0374504016 İngilizcesini http://www.listenlittleman.com/ adresinden okuyabilirsiniz!


Siz beni küçük gören sözde büyük adamlar!
Nerden beslendi politikanız,
Dünyayı yönettiğinizden beri?
Kasaplıktan ve cinayetlerden!
Charles de Coster
(Belçikalı yazar, 1827-1879)


1994 yılı 9. basımının fiyatı 60.000 TL (KDV dahil!)